Zoeken
108 resultaten voor Ziektebeeld somatiek gevonden
Schildersziekte
Wanneer mensen jarenlang worden blootgesteld aan oplosmiddelen, kunnen sommige werknemers een syndroom ontwikkelen, gekenmerkt door chronische klachten. Er bestaan verschillende benamingen voor dit syndroom: schildersziekte, organisch psychosyndroom (OPS) of chronische toxische encefalopathie (CTE). Het syndroom komt steeds minder vaak voor. Het blijft een lastig te herkennen ziektebeeld, ook in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ).
Lees het artikelDe persisterende waarneemstoornis door hallucinogenen
De persisterende waarneemstoornis door hallucinogenen (hallucinogen persisting perception disorder; HPPD) is een relatief onbekende aandoening, waarbij herbelevingen of flashbacks optreden na een periode van gebruik van drugs. 1 LSD is het meest bekende voorbeeld, maar de flashbacks kunnen ook voorkomen na gebruik van ketamine, paddo’s, XTC of cannabis (tabel 1). 2,3,4 De symptomen worden beschreven als repercepties van visuele symptomen die optraden tijdens het gebruik van het...
Lees het artikelDe invloed van chronische stress
Dit artikel beschrijft hoe stress wordt verwerkt door het zenuwstelsel, het hormonale en het immuunsysteem. Het beschrijft ook hoe deze systemen door chronische stress ontregeld kunnen worden. Zo kan overspannenheid ontstaan en liggen somatische problemen (diabetes en vetzucht) op de loer. Wanneer er intrinsieke kwetsbaarheden in het immuunsysteem bestaan, wordt de stress slecht verwerkt en kunnen burn-out en depressie ontstaan.
Lees het artikelEen wond die niet dichtgaat
Een slecht genezende wond kan het onverwachte gevolg van zelfbeschadiging zijn. Dan lopen somatische en psychiatrische zorg ineens door elkaar. Voorkomen moet worden dat onbekendheid met het andere specialisme tot meer schade leidt. Aan de hand van een somatische casus wordt geschetst hoe dit proces kan verlopen. Het doel van dit artikel is de kwaliteit van zorg aan psychiatrische patiënten met een wond te optimaliseren.
Lees het artikelHet nut van influenzavaccinatie
Tijdens de afgelopen drie influenzaseizoenen werden in Nederland naar schatting 6.000-10.000 mensen in het ziekenhuis opgenomen vanwege (complicaties van) influenza. Internationaal en nationaal is er al langere tijd een discussie gaande over de noodzaak van vaccineren van risicogroepen en medewerkers in de gezondheidszorg. In dit artikel gaan we in op het nut van influenzavaccinatie van zowel de (medische) risicogroepen als gezondheidszorgmedewerkers.
Lees het artikelDe ziekte van Huntington
De ziekte van Huntington is een erfelijke aandoening met bewegingsstoornissen, psychiatrische stoornissen en cognitieve achteruitgang. De ziekte is niet te genezen. Vooral depressie, prikkelbaarheid, apathie en in mindere mate dwangklachten komen bij patiënten met de ziekte van Huntington vaker voor dan in de algemene populatie. Omdat de psychiatrische stoornissen potentieel behandelbare aandoeningen zijn, is het belangrijk om alert blijven op het ontstaan van psychiatrische...
Lees het artikelEpilepsie met focus op psychische en psychiatrische comorbiditeit
Epilepsie is een neurologische aandoening met diverse uitingsvormen, onder andere afhankelijk van de plaats van de storingen in de hersenen. De symptomen van de aanvallen die daardoor ontstaan kunnen uiteenlopen van geen tot een korte afwezigheid, zonder of met motorische bewegingen, verwardheid, en bewusteloosheid bij aanvallen die gepaard gaan met vallen, stijfkramp en schokken. Medicatie, anti-epileptica (AE), kan helpen de aanvallen te verminderen of te stoppen. De gevolgen van de...
Lees het artikelErfelijke vormen van mammacarcinoom
Wanneer je te horen krijgt dat je kanker hebt, is de veronderstelling vaak dat je hieraan komt te overlijden. Door de vroege opsporing en de toename aan betere behandelmogelijkheden zijn de overlevingskansen bij veel soorten kanker de afgelopen jaren echter sterk toegenomen. Wist u dat ongeveer 5-10% van veelvoorkomende vormen van kanker, zoals borst- en darmkanker, erfelijk is bepaald? In veel gevallen betreft dit een autosomaal dominante overerving, wat betekent dat de kinderen van de...
Lees het artikelMetabool syndroom in de ggz: diagnostiek, oorzaken, gevolgen en behandeling
Hart- en vaatziekten vormen de belangrijkste doodsoorzaak bij ernstige psychiatrische stoornissen zoals depressie, schizofrenie en bipolaire stoornis. Het metabool syndroom is een combinatie van risicofactoren voor hart- en vaatziekten (obesitas, hoge bloeddruk, en verstoorde vet- en suikerwaarden in het bloed). Daarmee kan het metabool syndroom gebruikt worden om patiënten in de geestelijke gezondheidszorg te identificeren die behandeling nodig hebben om hun risico op hart- en...
Lees het artikelOsteoporose
Osteoporose is een aandoening van het skelet met een verhoogd risico op fracturen. Deze fracturen hebben een groot effect op morbiditeit, mortaliteit en kwaliteit van leven. Osteoporose wordt vaak pas laat ontdekt. Verreweg de meeste osteoporosepatiënten hebben de diagnose pas na een (eerste) fractuur gekregen. Daarna wordt de beschikbare behandeling in veel gevallen niet optimaal toegepast of opgevolgd. Doordat er bij psychiatrische patiënten vaak sprake is van verschillende...
Lees het artikelOesofaguscarcinoom
Oesofaguscarcinoom is een oncologische aandoening. De aandoening is veelal gerelateerd aan roken en/of overmatig alcoholgebruik en heeft een slechte prognose met een hoge mortaliteit. Oesofaguscarcinoom kan curatief behandeld worden met neoadjuvante chemoradiatie en/of chirurgie, maar in veel gevallen is curatie niet meer mogelijk en volgt een palliatieve behandeling. De complexe zorg voor patiënten met een oesofaguscarcinoom wordt verleend door een multidisciplinair team, waarin...
Lees het artikelTijd voor Lijf en Leven
Patiënten met een ernstig psychiatrische aandoening (EPA) hebben 60 70% meer kans op lichamelijke aandoeningen, en leven gemiddeld vijftien tot twintig jaar korter. In de zorg vallen deze patiënten vaak tussen wal en schip. Oorzaak is het hokjesdenken in de zorg, en de scheiding tussen de psychiatrie en de rest van de medisch specialistische zorg. In dit artikel komt het belang van de wisselwerking aan de orde tussen psychische en lichamelijke gezondheid....
Lees het artikelGezond in lichaam en leefstijl
De lichamelijke gezondheid van patiënten met een ernstige psychische aandoening (EPA) verdient veel aandacht. Zij hebben een sterk verhoogd risico op verschillende lichamelijke aandoeningen. Verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten en andere hulpverleners kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan een betere lichamelijke gezondheid van deze patiënten. Dit artikel beschrijft hoe hieraan systematisch kan worden bijgedragen door de inzet van e-health.
Lees het artikelVerslavingskunde en de ontwikkeling van de verpleegkundige in de verslavingszorg
De rol van de verpleegkundige in de verslavingszorg heeft zich de afgelopen twintig jaar ontwikkeld. In de praktijkvoering is meer differentiatie ontstaan in verpleegkundige functies en herschikking van taken tussen verpleegkundigen en medische disciplines. Binnen de verslavingszorg zijn zowel niveau 4- als niveau 5-verpleegkundigen werkzaam, alsook verpleegkundig specialisten en sociaal-psychiatrisch verpleegkundigen. Zowel in de intramurale als in de ambulante zorg bestaan verpleegkundige...
Lees het artikelWerken met de Utrechtse Somatische Screeningslijst
Hoe signaleer je gezondheidsproblemen bij de complexe doelgroep patiënten met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA), die vaak ook te maken hebben met verslavingsproblematiek? De Utrechtse Somatische Screeningslijst (USS) is speciaal ontwikkeld voor de vaak zorg mijdende EPA-patiënten, die nauwelijks bij de huisarts in beeld zijn. Met de USS kunnen eenvoudig en systematisch somatische aandoeningen in kaart worden gebracht, zodat preventieve maatregelen of behandeling ingezet...
Lees het artikelIntoxicatie met 180 tabletten imipramine
Intoxicaties met klassieke antidepressiva zijn ernstig, vanwege het risico op levensbedreigende hartritme- en geleidingsstoornissen. In dit artikel wordt een casus beschreven van een patiënt met een ernstige imipramine-intoxicatie. Door snelle diagnosestelling en adequate behandeling, waarbij onder andere absorptieverminderende maatregelen werden toegepast, herstelde de patiënt en kon zij terugkeren naar de psychiatrische instelling waar zij verbleef.
Lees het artikelVitamine-D-tekorten, een onderbelicht probleem in de ambulante psychiatrie
Vitamine D is van belang voor sterke botten en spieren. Sterke botten worden vanaf de jeugd tot en met ongeveer het 35e levensjaar gevormd. Na het 50e levensjaar verliezen vrouwen gemiddeld 50% van hun botmassa. Bij mannen is dit 20 tot 30%. Daarnaast is vitamine D van invloed op vele andere processen in ons lichaam, zoals het cognitief functioneren van de mens.¹ Een tekort aan vitamine D lijkt een wereldwijd probleem. Vroeger kwam het vooral veel voor in de grote steden en dan met...
Lees het artikelOnline werken met de Richtlijn Terugvalpreventie bij jeugdige patiënten met anorexia nervosa
Ook na een succesvol verlopen behandeling is de frequentie van terugval bij patiënten met anorexia nervosa zorgwekkend. Na een succesvolle behandeling valt 30-50% van deze patiënten binnen één jaar terug. In 2010 is de ‘Richtlijn Terugvalpreventie’ ontwikkeld om doelgericht aan terugvalpreventie te werken. Deze richtlijn is in 2012 omgezet in een online behandelmodule. Hierbij wordt gebruikgemaakt van blended e-health. Doel. Het doel van werken met de...
Lees het artikelHet diagnostisch traject, van soa-poli tot hiv-diagnose
Soa’s zijn seksueel overdraagbare aandoeningen. Per jaar lopen in Nederland naar schatting ruim 100.000 mensen een soa op. Voorbeelden van soa’s zijn: chlamydia, genitale wratten, herpes genitalis, gonorroe, hepatitis B, syfilis en een infectie met hiv, dat aids veroorzaakt. Soa’s worden overgedragen via sperma, bloed, vaginaal vocht en bij contact van slijmvliezen. Slijmvliezen bevinden zich onder andere in de anus, de penis, de vagina en de mond. Bij de soa-polikliniek...
Lees het artikelLichamelijke klachten bij PTSS
Lichamelijke klachten en zintuigelijke waarnemingen komen regelmatig voor bij de posttraumatische stressstoornis (PTSS). Dit artikel beschrijft de verschillende manieren waarop trauma kan worden opgeslagen. Aan de hand van een casus wordt ingegaan op parallelle opslag en sequentiële opslag uit de structurele-dissociatietheorie.
Lees het artikelOndervoeding in de GGZ
Ondervoeding is een zorgprobleem dat in Nederland in toenemende mate de aandacht vraagt. Vaak wordt er bij het woord ondervoeding gedacht aan continenten als Afrika en wordt er niet stilgestaan bij de aanwezigheid van ondervoeding in onze eigen westerse samenleving. In dit artikel wordt een casus behandeld vanuit de Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) waarin het zorgprobleem ondervoeding centraal staat.
Lees het artikelCOPD
Bij chronic obstructive pulmonary disease (COPD) is er sprake van een rotendeels nietreversibele luchtwegobstructie veroorzaakt door chronische obstructieve bronchitis en/of longemfyseem. Emfyseem gaat gepaard met beschadiging van het longweefsel. COPD wordt veelal veroorzaakt door roken en begint sluipend. De eerste klachten zijn meestal hoesten en het opgeven van sputum. Later treedt kortademigheid bij inspanning op. De kortademigheid leidt tot afname van...
Lees het artikelAanpassingsstoornissen bij patiënten met kanker
Kanker en het krijgen van sombere en angstige gevoelens lijken onlosmakelijk met elkaar verbonden. Patiënten worden geconfronteerd met zware behandelingen, fysieke beperkingen en existentiële vragen. Ook voor familieleden vormt dit vaak een grote belasting. Deze situatie vergt aanpassingen van patiënten en hun omgeving, maar niet iedereen slaagt daar even goed in. In dat geval kan er een aanpassingsstoornis ontstaan, die gepaard kan gaan met (soms ernstige) somberheid, angst...
Lees het artikelSarcoïdose en psychisch lijden
Dat lichamelijke en psychische aandoeningen tegelijkertijd kunnen voorkomen is algemeen bekend. Soms is het echter niet zo duidelijk dat een onderliggende lichamelijke ziekte een rol speelt bij mensen met psychische of psychiatrische problematiek. Het niet-onderkend zijn van een zeldzame ziekte zoals sarcoïdose is daarvan een voorbeeld. In dit artikel wordt de relatie tussen sarcoïdose en psychisch lijden toegelicht.
Lees het artikelMondzorg bij mensen met een psychotische stoornis
De zorg voor een goede mondgezondheid bij mensen met psychotische symptomen is onontbeerlijk en zou een vast onderdeel moeten zijn binnen de integrale zorgverlening rond om mensen met een psychotische stoornis. Hiervoor zijn geen concrete vastomlijnde richtlijnen, protocollen of interventies ontwikkeld en er is weinig systematische aandacht voor. Goede kennis van zaken, overzicht, proactiviteit, zorgvuldige regie, verantwoordelijkheid en multidisciplinaire afstemming zijn essentieel om...
Lees het artikelHet syndroom van Charles Bonnet
Het syndroom van Charles Bonnet komt voor bij personen die zeer slechtziend of blind zijn. Zij kunnen complexe beelden waarnemen die er in werkelijkheid niet zijn, terwijl zij zich er terdege van bewust zijn dat de beelden niet echt zijn. Slechtziendheid komt vaak voor bij ouderen evenals dementie. Uit angst om voor dement of psychisch niet helemaal in orde aangezien te worden, durven mensen vaak niets te vertellen over deze hallucinaties.
Lees het artikelFoetaal alcoholsyndroom
Er is meer kennis, bekendheid en besef nodig over de impact van het foetaal alcoholsyndroom (FAS), omdat FAS niet kan worden genezen, maar wel (helemaal) kan worden voorkomen. Behalve preventie en vroegsignalering zijn interventies die gericht zijn op het voorkómen van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap, van essentieel belang.
Lees het artikelHoogbegaafdheid in de psychiatrie
Hoogbegaafdheid bespreken in de rubriek ‘ziektebeeld’ roept wellicht weerstand op. Het is namelijk geen ziektebeeld of een DSM-5-classificatie, maar een mate van (intellectuele) capaciteit en bijbehorende persoonskenmerken. Hoogbegaafdheid in het algemeen lijkt geen grotere kans op, maar ook geen bescherming tegen psychiatrische problematiek te geven. 1 In dit artikel wordt duidelijk waarom het belangrijk is hoogbegaafdheid mee te nemen in het diagnostisch en behandelproces.
Lees het artikelKatatonie bij autisme
Ook patiënten met een stoornis in het autistisch spectrum kunnen katatonie ontwikkelen. Er is een overlap in symptomatologie van autisme en katatonie. Onderdiagnostiek en onderbehandeling dienen voorkomen te worden. Daarom is kennis over en herkennen van katatonie belangrijk. Een goed meetinstrument is daarbij nuttig. Katatonie is meestal goed te behandelen.
Lees het artikelHepatitis C, the silent killer overwonnen?
Hepatitis C wordt ook wel de silent killer genoemd. De diagnose wordt vaak laat gesteld en er kan dan al veel schade zijn aangericht. Een vroege diagnose is van groot belang om complicaties te voorkomen. De afgelopen jaren is er veel veranderd ten aanzien van de behandeling van hepatitis C. Medicatie die nu beschikbaar is, geeft een grotere kans op genezing en kan gezien het gunstigere bijwerkingenprofiel aan meer patiënten worden voorgeschreven. Ook voor patiënten bij wie...
Lees het artikelPost-partumpsychose
Een post-partumpsychose is een ernstige psychiatrische aandoening die doorgaans binnen vier weken na de bevalling ontstaat. 1 Het ziektebeeld kan zich snel en onvoorspelbaar ontwikkelen. Als er niet adequaat behandeld wordt, kunnen risico’s ontstaan voor zowel moeder als kind, waaronder in zeldzame gevallen suïcide of infanticide. Het is van belang dat alle hulpverleners die te maken hebben met kraamvrouwen kennis hebben van deze aandoening, zodat eerste symptomen worden...
Lees het artikelAvoidant/Restrictive Food Intake Disorder (ARFID)
Selectief eetgedrag (‘picky eating’) komt veel voor bij kinderen (14% tot 50%), maar ook bij volwassenen. Wanneer dit verergert en tot lichamelijke problemen en/of problemen in het psychosociaal functioneren leidt, spreken we van een vermijdende/restrictieve voedselinnamestoornis oftewel ARFID (avoidant/restrictive food intake disorder). De stoornis is voor het eerst opgenomen in de DSM-5. Evidentie is daarom nog beperkt. In dit artikel worden de reeds bestaande...
Lees het artikelDiabetes type 2
Het aantal mensen dat diabetes type 2 heeft, is de laatste jaren aan het stijgen. Factoren als de vergrijzing, overgewicht, lichamelijke inactiviteit en een intensievere opsporing zijn de oorzaak van het stijgende aantal patiënten met dit ziektebeeld. De term ouderdomsdiabetes die vaak wordt gebruikt voor type-2-diabetes is achterhaald, de naam overgewichtsdiabetes lijkt meer op zijn plaats.
Lees het artikelSlaapapneu in de GGZ
Het maken van voldoende slaapuren wil niet altijd zeggen dat de uren die geslapen worden van dusdanige kwaliteit zijn dat zij de (geestelijke) gezondheid van de persoon bevorderen. Dit wordt vooral zichtbaar in het ziektebeeld dat obstructieve slaapapneu (OSA) genoemd wordt. In dit artikel wordt besproken hoe slaapapneu in de GGZ kan worden herkend en behandeld.
Lees het artikelBipolaire stoornissen: een overzicht
Bipolaire stoornissen vormen een groep stemmingsstoornissen die zich kenmerken door het afwisselend optreden van manische, hypomanische en depressieve episodes. Het klinisch beeld kan variëren van het hebben van weinig symptomen en goed psychosociaal functioneren, tot continue stemmingswisselingen, restsymptomen en functionele beperkingen. Dit maakt de diagnostiek uitdagend, en vergt van de begeleiding veel creativiteit en flexibiliteit. De belangrijkste twee pijlers van de behandeling...
Lees het artikelMultipele sclerose
Multipele sclerose (MS) is een chronische aandoening van het centrale zenuwstelsel. MS komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen (3 : 1). Er wordt nog steeds onderzoek verricht naar de oorzaken en mogelijke behandeling van MS. In dit artikel leest u enkele resultaten daarvan. Mensen met MS vormen een grote belasting voor de mantelzorger. Voor u als verpleegkundige en verpleegkundig specialist is er een aantal aandachtpunten waarmee u rekening dient te houden.
Lees het artikelOrthorexia nervosa
Steeds meer jonge vrouwen meten zich aan de ‘fitgirls’ in digitale werelden als Instagram, die hun gespierde en slanke lichamen daar tonen. De afgelopen jaren is er toenemend aandacht gekomen voor gezonde voeding en leefstijl. Wanneer dit echter pathologisch wordt en alleen nog het allergezondste wordt gegeten, wordt dit orthorexia nervosa genoemd.
Lees het artikelZorgstandaard Psychotrauma- en stressorgerelateerde stoornissen
Bij 7,4% van de Nederlandse populatie kan de diagnose posttraumatische stressstoornis (PTSS) worden gesteld. In de beroepspraktijk heeft een verpleegkundige of verpleegkundig specialist dus regelmatig met patiënten met PTSS te maken. Om meer eenduidigheid te bewerkstelligen in het behandelaanbod is de zorgstandaard Psychotrauma- en stressorgerelateerde stoornissen ontwikkeld voor patiënten, de naastbetrokkenen en hulpverleners. Dit artikel geeft een nadere toelichting op...
Lees het artikelGenderdiversiteit in de spreekkamer
De laatste jaren is er in de maatschappij groeiende aandacht voor genderdiversiteit. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is gender een sociaal-cultureel concept, gebaseerd op de verdeling mannelijk en vrouwelijk. Gender beschrijft hoe gedrag, normen en waarden, relaties, kleding en haardracht in de mannelijke of vrouwelijke categorie vallen. Tegenwoordig zien we in de maatschappij de roep om minder binair denken opkomen. Gender wordt steeds meer gezien als een spectrum waarbinnen...
Lees het artikelSlaapproblemen en psychotische klachten
Er bestaat een wederkerige relatie tussen slaapproblemen en psychotische klachten. Niet alleen patiënten met psychotische stoornissen hebben vaker slaapstoornissen, maar slapeloosheid (insomnie) of slaaponthouding (slaapdeprivatie) kan ook psychotische ervaringen of hallucinaties veroorzaken bij psychisch gezonde mensen.
Lees het artikelVitaminetekort en de vergeten ziektebeelden
In het ziekenhuis worden regelmatig mensen, vooral ouderen, opgenomen met ziektebeelden en comorbiditeitsproblemen die te maken hebben met vitaminedeficiënties. In dit artikel worden de ‘vergeten’ ziektebeelden op een rij gezet.
Lees het artikelRefeedingbehandeling bij anorexia nervosa
Bij een patiënt met een eetstoornis is er een verstoring in het eetgedrag en in het denken over eten. De DSM-5 beschrijft zeven verschillende eetstoornissen. In dit artikel gaan we uitgebreid in op de stoornis anorexia nervosa. Bij deze stoornis is er naast de psychiatrische problematiek vaak sprake van somatische complicaties. Deze patiënten hebben gedurende een lange periode restrictief gegeten met als gevolg ernstig ondergewicht. Om de eetstoornis te behandelen is het soms...
Lees het artikelAmyotrofische laterale sclerose (ALS)
Amyotrofische laterale sclerose (ALS) is een progressieve aandoening met toenemende spierzwakte. Patiënten overlijden als gevolg van zwakte van de ademhalingsspieren. Er is een grote variatie in snelheid van progressie en voorkomende symptomen per patiënt. Meest voorkomende symptomen zijn toename van functionele beperkingen, spraak- en slikproblemen, ademhalingszwakte en cognitieve veranderingen. De veelheid aan symptomen en het progressieve verloop maken de zorg complex en...
Lees het artikelTinnitus
Tinnitus is de bewuste ervaring van geluid in een of beide oren, die zich in het brein ontwikkelt. In de meeste gevallen wordt er geen lichamelijke verklaring gevonden voor tinnitus. Mensen die tinnitus waarnemen, voelen zich vaak niet begrepen en niet erkend. In 2019 verscheen de Europese richtlijn A multidisciplinary European guideline for tinnitus: diagnostics, assessment, and treatment. Deze richtlijn heeft tot doel hulpverleners houvast te bieden bij de begeleiding van mensen...
Lees het artikelDe borderline persoonlijkheidsstoornis
Mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS) ervaren hun emoties als een vloedgolf; allesoverheersend en onverdraagbaar. Het heftige gedrag van mensen met BPS roept vaak sterke reacties op bij mensen in hun directe omgeving. BPS is een ernstige aandoening en wordt gekenmerkt door emotionele instabiliteit, impulsiviteit, instabiele relaties, suïcidaliteit en automutilatie. De stoornis gaat gepaard met ernstige beperkingen in het interpersoonlijk, sociaal en beroepsmatig...
Lees het artikelPersisterende complexe rouwstoornis (PCRS)
Wanneer het ongeloof over de onomkeerbaarheid van het verlies blijft en de emotionele nood aanhoudt, is er sprake van complexe rouw. De persisterende complexe rouwstoornis (PCRS) is sinds 2013 in de DSM-5 opgenomen. De opname van PCRS in de DSM is een erkenning dat rouw kan uitgroeien tot een psychische aandoening. In dit artikel maken we onderscheid tussen verschillende soorten van rouw en andere ziektebeelden en worden handreikingen gedaan voor de behandeling van PCRS.
Lees het artikelTuberculose
Volgens cijfers van de WHO (Global Tuberculosis Report, 2015) ontwikkelden in 2014 9,6 miljoen mensen tuberculose en overleden er over de hele wereld 1,5 miljoen mensen aan deze ziekte. Ondanks dat door effectieve opsporing en behandeling wereldwijd het aantal sterfgevallen met 47% is afgenomen, is tuberculose de infectieziekte waaraan de meeste mensen wereldwijd overlijden. In de eerste helft van de vorige eeuw was tuberculose ook in Nederland nog een volksziekte. Inmiddels behoort...
Lees het artikelHet 22q11.2-deletiesyndroom
Het 22q11.2-deletiesyndroom (22q11.2DS) is na het syndroom van Down het meest voorkomende genetische syndroom. Als gevolg van de grote variatie in de kenmerken, kan de diagnose worden gemist. Adequate hulpverlening staat of valt bij voldoende kennis: door het begrijpen van het volledige beeld kan de juiste zorg worden geboden. Het doel van dit artikel is GGZ-professionals meer informatie te geven over het 22q11.2DS, omdat dit vaak gepaard gaat met ontwikkelingsstoornissen en psychoses.
Lees het artikelDepressie veroorzaakt door een middel
Een depressie kan veroorzaakt zijn door een middel, bijvoorbeeld alcohol. Bij patiënten met depressie en overmatig alcoholgebruik, moet ernstig worden overwogen om eerst het alcoholgebruik te staken en daarna de depressieve klachten te evalueren. Behalve alcohol wordt van meer middelen verondersteld dat ze een depressie kunnen veroorzaken.
Lees het artikelDementie
Het aantal mensen dat te maken krijgt met dementie zal de komende jaren fors stijgen. Mensen met dementie hebben op termijn vrijwel allemaal een toenemende behoefte aan zorg en begeleiding. Hierdoor ondervindt niet alleen de dementiepatiënt zelf de gevolgen van de ziekte, maar geldt dit ook voor de partner en kinderen. Kennis van de beïnvloedende factoren, de behandelwijze en de mogelijkheden voor benadering en ondersteuning, kunnen een belangrijke bijdrage leveren om de...
Lees het artikelAutisme bij kinderen
Een autismespectrumstoornis (ASS) is een ontwikkelingsstoornis met beperkingen in sociaalcommunicatieve vaardigheden en stereotiep, rigide gedrag. ASS komt volgens de recentste inzichten voor bij 1% van de kinderen en heeft grote beperkingen tot gevolg op het gebied van de ontwikkeling en het persoonlijk en maatschappelijk functioneren. In dit artikel wordt besproken welke elementen deel uitmaken van de diagnostiek en welke fasering is aan te brengen in de behandeling. Leidend hierbij zijn...
Lees het artikelEén glas bier is twee bruine boterhammen? Of toch niet?
Ernstig ondervoede patiënten hebben bij het snel (her)starten van voeding een verhoogd risico op het ontwikkelen van het ‘refeeding’-syndroom (RS). Identificatie van risicopatiënten is belangrijk, aangezien vroegtijdige herkenning en preventie het RS zouden kunnen voorkomen. Alcoholafhankelijkheid is een risicofactor voor het ontstaan van RS. Vanwege de mogelijk fatale gevolgen is het belangrijk vóór het (her)starten van voeding te screenen op het risico...
Lees het artikelECG in de verslavingszorg
Een elektrocardiogram (afgekort ECG) is een registratie van de elektrische activiteit van het hart. Een spiercel trekt samen onder invloed van natrium- (Na+), kalium- (K+) en calciumionen (Ca2+), die heen en weer door de celmembraan worden getransporteerd. Een ECG kan informatie geven over de regelmaat, frequentie, geleidingstijd en de ectopische activiteit (niet vanuit de sinusknoop ontstane prikkels). Als de patiënt psychoactieve stoffen en/of bepaalde (voorgeschreven) psychofarmaca...
Lees het artikelKatatonie: een intrigerend neuropsychiatrisch syndroom
Katatonie is een intrigerende neuropsychiatrische aandoening, die sinds enige jaren weer beter wordt herkend. Dit is van groot belang, omdat katatonie in de acute fase en mits adequaat behandeld een zeer goede prognose heeft. Bovendien kunnen dan ernstige complicaties zoals dehydratie, trombose of contracturen worden voorkomen. Katatonie komt voor in samenhang met een grote verscheidenheid en veelheid aan psychiatrische en somatische aandoeningen, en zeker niet alleen bij schizofrenie. Het...
Lees het artikelSchizofrenie en een OCS
Een obsessieve-compulsieve stoornis komt vaak voor bij schizofrenie, maar wordt niet altijd herkend. Deze comorbiditeit kan de kwaliteit van leven ernstig benadelen, wat pleit voor alertheid en het inzetten van de juiste diagnostiek. In dit artikel wordt dat toegelicht door de verschillen en overeenkomsten te beschrijven, de mogelijkheden van diagnostiek en de behandelopties.
Lees het artikelVerslavingskunde tweeluik; deel 1
Wat is verslaving precies? Is het een ziekte? Of een keuze? De verslaafde doet het immers zelf: hij spuit heroïne, gokt dwangmatig of maakt de dagelijkse gang naar de kroeg. Wat zijn kenmerken van verslaving? en Hoe kan verslaving fysiologisch en psychisch verklaard worden? In deze eerste bijdrage van dit tweeluik wordt een algemeen beeld geschetst van verslavingskunde: wat is er specifiek aan verslaving en verslavingsgedrag en hoe gaat een verpleegkundige hiermee om. In het...
Lees het artikelSomatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK)
Dit artikel richt zich op Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK). Er wordt ingegaan op de defi nitie van SOLK en de aard van de klachten. Ook worden epidemiologie, comorbiditeit en behandeling beschreven. De verpleegkundige/verpleegkundig specialist krijgt handvatten aangereikt voor bejegening en het motiveren voor behandeling van deze patiëntengroep.
Lees het artikelWanneer je bezit je leven beheerst
Wat gaat er schuil achter de deuren van huizen waar we niet naar binnen kunnen kijken? Met tv-programma’s als Mijn leven in puin zien we steeds meer van wat er zich achter die deuren afspeelt. Woningen waar je nauwelijks naar binnen kunt, je niet kunt bewegen en geen ruimte hebt om te koken, te douchen of te slapen. Of met net een pad om naar een stoel in de ruimte te lopen waarin geslapen en gegeten wordt. Ruimten volgestouwd met stapels kranten, bergen flessen, dozen, voedsel,...
Lees het artikelTrichotillomanie en excoriatiestoornis
Trichotillomanie en excoriatiestoornis zijn het overmatig haren uittrekken en huidpulken, waarbij er sprake is van lijdensdruk en beperking van het sociale of beroepsmatige functioneren. Het haren trekken of huidpulken begint vaak in de adolescentie. Aanvankelijk wordt het ervaren als normaal/niet hinderlijk gedrag, maar door het herhaaldelijk optreden ervan wordt het een ongewenste gewoonte. Mensen zoeken vaak pas hulp als het gedrag nadelige gevolgen heeft of het als oncontroleerbaar wordt...
Lees het artikelPost-partumdepressie
Het krijgen van een kind wordt gezien als een blije levensgebeurtenis. Zo’n 10% van de vrouwen ondervindt echter een depressie post partum.1 Hoewel het klinische beeld van post-partumdepressie weinig verschilt van dat van een depressie in andere situaties, zijn er specifieke factoren die van invloed zijn op diagnostiek, behandeling en beloop van deze aandoening voor zowel de moeder als het kind.
Lees het artikelBehandelmogelijkheden voor antisociale persoonlijkheidsproblematiek
Veel behandelaren vinden patiënten met antisociale persoonlijkheidsproblematiek lastig om te behandelen. Mede hierdoor krijgen deze patiënten minder toegang tot de GGZ. Dit is een gemiste kans, omdat er met behandeling meer mogelijk is dan vaak gedacht wordt en zo zowel deze patiënten als hun omgeving kunnen worden geholpen. Verpleegkundigen en de verpleegkundig specialist (VS) kunnen hierin een belangrijke rol spelen.
Lees het artikelPatienten die doen alsof ze psychisch ziek zijn: de nagebootste stoornis met psychische verschijnselen
Geveinsde ziekten komen binnen de gezondheidszorg veel voor. Mensen kunnen vele redenen hebben om ziekte te veinzen Ziek zijn heeft naast nadelen onmiskenbare voordelen, van externe en van interne aard. Dit artikel gaat over het veinzen van klachten vanwege interne psychologische motieven bij de veinzer. In DSM-IV-termen wordt dat een nagebootste stoornis genoemd. Na beschrijving van vóórkomen en beloop van nagebootste stoornissen met vooral lichamelijke symptomen wordt...
Lees het artikelADHD en ASS bij volwassenen
De aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD) en autismespectrumstoornis (ASS) zijn niet gemakkelijk uit elkaar te houden en de uiting ervan kan beïnvloed worden door comorbide stoornissen. Onvoldoende (h)erkenning kan leiden tot ernstiger disfunctioneren en een lagere kwaliteit van leven. Daarnaast is er een verhoogd risico op de ontwikkeling van comorbide stoornissen. Door vroegtijdige herkenning van ASS en ADHD is ook vroegtijdige adequate behandeling...
Lees het artikelSchizofrenie en het brugadasyndroom
Bij patiënten met schizofrenie zijn er geleidingsstoornissen van het hart beschreven die het risico op plotse hartdood vergroten. Onlangs is ontdekt dat een specifi eke hartaandoening vaker lijkt voor te komen bij schizofrenie: het brugadasyndroom. Als een patiënt zowel schizofrenie als het brugadasyndroom heeft, kan een aantal psychiatrische medicijnen beter niet worden voorgeschreven.
Lees het artikelAlexithymie
Wanneer er sprake is van een zeer beperkte emotionele gewaarwording, wordt dat alexithymie genoemd. Het is geen psychiatrische stoornis, maar een transdiagnostische factor die samengaat met vele psychiatrische ziektebeelden. Alexithymie kan andere problematiek beïnvloeden en versterken en heeft daarom in de behandeling ook aandacht nodig. Dit artikel verkent de definitie, het voorkomen en de behandelmogelijkheden van alexithymie.
Lees het artikelDepressie
Ruwweg één op de vijf Nederlanders wordt ooit in zijn leven depressief. En wie ooit een depressie heeft meegemaakt,loopt een grote kans opnieuw een dergelijke periode mee te maken.1 Schokkende gegevens, die naast hoge maatschappelijke kosten, vooral veel lijdensdruk voor patiënten met zich meebrengen. Nergens van kunnen genieten, een sombere stemming, de neiging zich terug te trekken uit de sociale omgeving, concentratieproblemen, schuldgevoelens, slaapproblemen, negatief...
Lees het artikelSyndroom van Prader-Willi
Onverzadigbare eetlust, behoefte aan structuur, repetitieve handelingen en driftbuien. Deze kenmerken horen bij het Prader-Willi syndroom (PWS). Er wordt pas sinds enkele jaren onderzoek gedaan naar dit zeldzame syndroom. Vanwege de complexiteit en diversiteit in uiting van het syndroom, is het van belang kennis te hebben over de verschillende aspecten van PWS. Deze worden in dit artikel beschreven.
Lees het artikelConversiestoornis
De conversiestoornis begint langzaam maar zeker uit de hoek van onbegrip en afwijzing te komen. In de lange geschiedenis van de onbegrepen uitvalsverschijnselen is de stoornis getooid met diverse namen en verklaringen. Hiervan is de term hysterie, afgeleid van de dwalende baarmoeder door het gefrustreerde lichaam, nog het meest bijgebleven. Hysterie heeft in de loop der jaren de bijklank van aanstellen en theater gekregen. De mensen die door onbegrepen uitvalsverschijnselen getroffen werden,...
Lees het artikelApathie
Apathie is een veelvoorkomend probleem bij diverse aandoeningen. Denk bijvoorbeeld aan mensen met de ziekte van Alzheimer of Parkinson, maar ook bij mensen met hersenletsel, een depressie of met schizofrenie. Ondanks de impact van apathie op het leven van patiënten en naasten, blijkt het lastig om het te diagnosticeren en behandelen. Wat is het kernprobleem van apathie, welke gebieden in het brein zijn hierbij betrokken en hoe zouden we apathie misschien beter kunnen meten en behandelen?
Lees het artikelPsychotische stoornissen
Psychotische stoornissen zijn vaak invaliderende ziekten met een chronisch verloop. Bij psychose is de patiënt het normale contact met de werkelijkheid geheel of gedeeltelijk kwijt. Er is veelal sprake van waanvorming, waar nemingsstoornissen, desorganisatie (positieve symptomen) en/of spraakarmoede, katatonie en affect vervlakking (negatieve symptomen). In dit artikel wordt ingegaan op de diagnostiek van psychosen, de epidemiologie, het ontstaan en de behandeling ervan.
Lees het artikelCardiologie voor vrouwen is sterk in beweging
De cardiologie heeft zich in de jaren zestig van de vorige eeuw als zelfstandig specialisme ontwikkeld, waarbij de focus primair kwam te liggen op onderzoek en behandeling van harten vaatziekten (HVZ) bij (en door) mannen. In veel studies werd deelname van vrouwen als niet-relevant gezien en aan dit standpunt werd nog tot ver in de jaren zeventig en tachtig vastgehouden. De gezondheidszorg voor vrouwen werd in die tijd benaderd met een ‘bikini approach’, waarbij de...
Lees het artikelHeterogeniteit van ADHD bij volwassenen
ADHD is een complexe stoornis die wordt gekenmerkt door klinische symptomen van onoplettendheid, hyperactiviteit en impulsiviteit. Voor ADHD bij volwassenen is maar weinig aandacht; pas in 2015 is een eerste richtlijn uitgebracht. Deze geeft echter geen adviezen hoe om te gaan met de heterogeniteit van ADHD. Zowel uit de omschrijving van de diagnose als uit onderzoek naar de oorzaken van ADHD blijkt dat er geen eenduidig beeld van ADHD bestaat. En ook bij één patiënt kan...
Lees het artikelAls eten een obsessie wordt
Verslavend gedrag begint over het algemeen met gedrag dat doelgericht wordt opgezocht en als positief wordt ervaren. Nuttigen van voedsel is zelfs noodzakelijk. Wanneer het gedrag escaleert en uitgroeit tot een schadelijke, overmatige en ongewenste gewoonte, kan er sprake zijn van een gedragsverslaving, eetverslaving of eetbuistoornis. Vanwege gezondheidsrisico’s die dat met zich meebrengt, zijn erkenning en behandeling belangrijk.
Lees het artikelAngststoornissen
Er is sprake van een angststoornis wanneer de angst het dagelijks functioneren beperkt. Er zijn verschillende angststoornissen, maar de belangrijkste symptomen bij alle angststoornissen zijn: angst, lichamelijke reacties bij blootstelling aan de angstopwekkende prikkel, vermijding en preoccupatie. De behandeling is in eerste instantie altijd gericht op genezing en kan globaal ingedeeld worden in drie soorten interventies: eerste-, tweede- en derde-stap interventies. Afhankelijk van de ernst...
Lees het artikelDe combinatie psychiatrie en hersenletsel
De combinatie hersenletsel en psychiatrie komt frequent voor en stelt hulpverleners voor ingewikkelde zorg- en begeleidingsvragen. De grondslag van veranderd gedrag kan bepalend zijn voor interventies in behandeling en begeleiding. Dit artikel schetst de verwevenheid, wederzijdse beïnvloeding en noodzakelijke ordening in achtergronden van de complexe veranderingen in gedrag en emotieregulering. Op basis hiervan volgt een aanzet voor een passende benadering.
Lees het artikelZorgstandaard Dissociatieve stoornissen
Dissociatie is een toestand waarbij iemand het gevoel heeft los te raken van zichzelf. Dit heet depersonalisatie. Daarnaast kan sprake zijn van derealisatie. Dan lijkt de bekende omgeving vreemd. In een dissociatieve toestand weet iemand niet goed wat echt is en wat niet. Verpleegkundigen hebben een belangrijke rol bij het observeren van deze toestand en het inzetten van passende interventies.
Lees het artikelADHD: een introductie
ADHD komt vaak voor en is een complexe aandoening met uiteenlopende kenmerken en heeft invloed op verschillende levensgebieden. ADHD gaat vaak gepaard met andere stoornissen. Herkennen en signaleren van mogelijke symptomen van ADHD is belangrijk om tijdig te verwijzen voor diagnostiek en behandeling te starten om verergering van problemen te voorkomen.
Lees het artikelLeefstijlcoaching in de GGZ, luxe of noodzaak?
Zorg voor een gezonde leefstijl is een actueel thema in onze samenleving. Onderzoek laat de samenhang zien tussen een ongezonde leefstijl en een reeks van ziekten en aandoeningen. Ongezonde voeding, inactiviteit, roken, alcohol en stress – vooral in hun onderlinge combinatie – dragen daaraan in hoge mate bij. In Nederland lijdt inmiddels 48% van de inwoners aan overgewicht en 13% aan obesitas. Naar verwachting lijdt in 2025 ongeveer 1,3 miljoen Nederlanders aan diabetes. Verder...
Lees het artikelPsychotische depressie
Een psychotische depressie is een ernstig ziektebeeld, dat niet altijd wordt herkend en wordt onderscheiden van een unipolaire depressie. Met name de stemmingscongruente psychotische verschijnselen worden regelmatig gemist. Het is van groot belang deze te herkennen om een effectieve behandeling te kunnen inzetten. Door een adequate behandeling en intensieve begeleiding en monitoring kan de aandoening goed behandeld worden. Kennis van het ziektebeeld en het herkennen van de...
Lees het artikelAntipsychotica, terug naar de realiteit
Als je psychotisch wordt, verandert je realiteit. Antipsychotica zijn effectieve medicijnen in de behandeling van een psychose. Alle antipsychotica bezetten in meerdere of mindere mate de dopaminereceptoren in de hersenen. De werking en bijwerkingen kunnen van persoon tot persoon verschillen. Bijwerkingen als bewegingsstoornissen, metabole stoornissen en seksuele bijwerkingen komen het meest voor bij het gebruik van antipsychotica. Er is veel mogelijk in de behandeling van bijwerkingen,...
Lees het artikelAls gokken te veel ruimte inneemt
Gokverslaving, als een niet-middelengebonden verslaving, is opgenomen in de DSM-5 als ‘Gokstoornis’. Gokken wordt een probleem als iemand niet meer kan stoppen, ondanks de negatieve consequenties. Voor de behandeling van gedragsverslavingen wordt cognitieve en/ of gedragstherapie aanbevolen, eventueel aangevuld met zelfhulpgroepen en medicatie.
Lees het artikelAnti-NMDA receptor encefalitis
Anti-N-methyl-D-aspartaat (anti-NMDA) receptor encefalitis is een auto-immuunziekte die voor het eerst werd beschreven in 2007. Hoewel het een zeldzaam ziektebeeld is, moet er wel aan gedacht worden wanneer er sprake is van een atypisch manisch-psychotisch beeld. In dit artikel beschrijven we een patiënt bij wie de diagnose na een langdurige opname kon worden gesteld.
Lees het artikelGGZ-verpleegkundigen en hun sleutelrol in een gezonde leefstijl
Verpleegkundigen in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) vervullen een essentiële rol in het ondersteunen van patiënten op het gebied van leefstijl en zelfmanagement. Dit artikel richt zich op de rol van verpleegkundigen die werkzaam zijn in de GGZ en belicht de uitdagingen die zij tegenkomen, en de bekwaamheden die zij (verder) kunnen ontwikkelen om optimale leefstijlzorg te bieden aan patiënten met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA).
Lees het artikelMondgezondheid van patiënten met een bipolaire stoornis
Patiënten met een bipolaire stoornis hebben vaak mondgezondheidsproblemen. Deze problemen kunnen het gevolg zijn van het ziektebeeld, maar kunnen ook veroorzaakt worden door de toegepaste farmacotherapie. Zo veroorzaken lithium, anti-epileptica, antipsychotica en antidepressiva een droge mond (xerostomie), waardoor het risico op tandbederf (cariës) toeneemt. Ontstoken tandvlees en smaakafwijkingen treden op bij toepassing van antipsychotica en antidepressiva. Antidepressiva...
Lees het artikelMaligne katatonie
In dit artikel wordt de complexiteit van maligne katatonie beschreven. Maligne katatonie is een levensbedreigend syndroom waarbij een snelle herkenning en adequate behandeling essentieel zijn. De symptomen van autonome disregulatie zijn kenmerkend bij maligne katatonie en deze moeten acuut en intensief behandeld worden om een kritiek toestandsbeeld te voorkomen. In de beschrijving van een casus wordt de complexiteit van het ziektebeeld inzichtelijk gemaakt.
Lees het artikelReligie in de psychiatrie: een psychose met religieuze inhoud
Omdat levensbeschouwing een factor is die de symptomen van een pschiatrisch ziektebeeld kan kleuren, is het belangrijk hier al in de diagnostische fase aandacht aan te schenken. Zeker bij psychotische verschijnselen kan religie een belangrijke rol spelen in de beleving, interpretatie en conceptualisatie van de symptomen. Als aanvulling op het psychiatrisch onderzoek kan een religieuze of zingevingsanamnese zinvol zijn. Dit artikel bespreekt de casuïstiek van een...
Lees het artikelKlinkt als… maar is het niet; vijf syndromen die lijken op ‘schizofrenie’
Niet ieder cluster van psychotische symptomen rechtvaardigt een diagnose ‘schizofrenie’ zoals beschreven in de dsm-5. Zelfs wanneer we de dsm-criteria zorgvuldig toepassen, komen wij soms ziektebeelden tegen die een andere diagnose rechtvaardigen en daarmee ook een andere behandeling. In dit artikel worden vijf van zulke ziektebeelden beschreven. Achtereenvolgens komen aan bod: het alice-in-wonderlandsyndroom, het incubusfenomeen, de katatonie, muzikale hallucinaties en de...
Lees het artikelSyndroom van Korsakov
Het syndroom van Korsakov is een aandoening die forse beperkingen kan meebrengen. Intensieve zorg en begeleiding zijn dan noodzakelijk, waarbij het van belang is dat deze aansluiten bij de zorgvragen van de cliënt. Kennis over het ziektebeeld is belangrijk om de zorgvragen goed te begrijpen. Dit artikel gaat in op oorzaken en gevolgen van het syndroom van Korsakov en geeft de lezer inzicht in de problemen die mensen met het syndroom wel en vooral niet ervaren. Ook biedt het artikel een...
Lees het artikelIntensief Behandelcentrum Jeugd
In 2014 is voor patiënten tussen de 10 en 18 jaar de eerste High & Intensive Care Jeugd (HIC-J) in de kinder- en jeugdpsychiatrie geopend door Universitair Centrum Karakter Nijmegen. De HIC is samen met Intensive Home Treatment Jeugd (IHT-J) onderdeel van het Intensief Behandelcentrum Jeugd (IBC-Jeugd). Bij het IBC-Jeugd werken we met het uitgangspunt ‘beter worden doe je thuis’.
Lees het artikelLangdurige en ernstige anorexia nervosa
Dit artikel beschrijft een specialistisch verpleegkundige behandeling van personen die worstelen met de gevolgen van langdurige en ernstige anorexia nervosa. Hoewel bijna de helft van de personen met anorexia nervosa gedeeltelijk kan herstellen, heeft een derde van hen zeer ernstige blijvende eetstoornisklachten.
Lees het artikelEen moeilijke eter
Jasper is een jongen van zeven met een autismespectrumstoornis (ASS) en is een moeilijke eter. Kinderen met ASS hebben een vijfmaal hogere kans op de ontwikkeling van chronische eetproblemen dan kinderen die zich normaal ontwikkelen. In deze gevalsbeschrijving wordt duidelijk hoe Jasper ‘leert lusten’ en zijn voedingspatroon uitbreidt.
Lees het artikelIJzertekort bij depressie
Symptomen van depressie en depressie kunnen gerelateerd zijn aan een lichamelijke aandoening of een somatische oorzaak hebben. Om somatische aandoeningen uit te sluiten kan een somatische anamnese aangevuld worden met lichamelijk onderzoek of kan laboratoriumonderzoek nodig zijn. De interpretatie van het laboratoriumonderzoek met betrekking tot ijzergebreksanemie komt in dit artikel aan de orde.
Lees het artikelLichamelijk onderzoek bij overmatig alcoholgebruik
Overmatig alcoholgebruik pleegt een grote aanslag op het menselijk lichaam. Alcohol kan ernstige somatische complicaties geven zoals leverfalen, schade aan het maag-darmstelsel en cardiovasculaire problemen. Bij lichamelijk onderzoek kunnen somatische complicaties worden opgespoord met inschatting van de ernst, om behandeling van alcoholgerelateerde stoornissen integraal uit te voeren.
Lees het artikel(H)erkennen van zwakbegaafdheid bij ouderen
Het is complex om zwakbegaafdheid bij ouderen te herkennen en een behandeling te indiceren. In deze casus wordt beschreven welke diagnostiek de regiebehandelaar toepast bij een oudere vrouw, om zwakbegaafdheid, een depressie en de gevolgen ervan in het dagelijks leven te herkennen. Het wordt duidelijk dat overvraging, vanwege weggevallen structuur en ondersteuning, ten grondslag ligt aan probleemgedrag.
Lees het artikelZelfmanagementeducatie bij bipolaire stoornissen
Zelfmanagementeducatie bij een bipolaire stoornis is een complexe interventie, die vraagt om een subtiel samenspel van afstemming tussen zorgverleners, patiënten en naastbetrokkenen. Hoe begeleidt u dit leerproces als verpleegkundige in een triade? Zelfmanagementeducatie biedt patiënten en naastbetrokkenen hoop om de regie over het eigen leven terug te winnen, ondanks de lichamelijke en de psychosociale gevolgen van een bipolaire stoornis.
Lees het artikelDigitale begeleiding bij RIBW Zaanstreek Waterland West-Friesland
RIBW Zaanstreek Waterland West-Friesland (de RIBW, Regionale Instelling voor Beschermd Wonen) zet sinds 2013 digitale begeleiding in als aanvullende werkwijze op de traditionele huisbezoeken. Cliënten hebben een iPad in bruikleen van de organisatie. De applicatie FaceTime zorgt voor het digitaal beeldcontact tussen cliënt en begeleider. Digitale begeleiding leidt soms tot minder face-to-facecontact, maar dat is niet per defi nitie het uitgangspunt. De organisatie streeft naar een...
Lees het artikelVitamine D-tekort bij verslaving
Vitamine D staat de laatste jaren steeds meer in de belangstelling. Gebleken is dat een tekort aan vitamine D vele klachten kan veroorzaken oftewel dat er een relatie is tussen klachten en een tekort aan vitamine D. Waar aanvankelijk verbanden werden gelegd met somatische aandoeningen, wordt er ook steeds meer bekend over de relatie tussen vitamine D-tekort en psychische klachten, inclusief verslaving.
Lees het artikelLong COVID en psychische klachten
Een op de acht Nederlanders houdt langdurige klachten na een besmetting met COVID-19. Bij long COVID komen ook vaak psychische klachten als angst en depressie voor. Copingstrategieën kunnen bij long COVID niet effectief blijken, waardoor psychische klachten versterken. Erkenning van de klachten, multidisciplinaire samenwerking in de keten en adequate behandeling kunnen ervoor zorgen dat mensen kunnen herstellen.
Lees het artikelThiaminetekort bij alcoholisme
Thiamine (vitamine B1) kunnen we niet zelf aanmaken, daarom moet het worden geconsumeerd via voeding of als supplement worden gebruikt. Thiaminedeficiëntie komt voor bij 30 tot 80% van de patiënten met een stoornis in het gebruik van alcohol. Behalve neurologische problemen kunnen cognitieve stoornissen een gevolg zijn van thiaminedeficiëntie. Door deze stoornissen te herkennen, vast te stellen en te behandelen worden onderdiagnostiek, onderbehandeling en ernstige(re) gevolgen...
Lees het artikelRijgeschiktheid en psychiatrie
Psychiatrische stoornissen en gebruik van psychofarmaca kunnen van invloed zijn op de rijgeschiktheid. Het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) gebruikt wettelijk vastgelegde criteria om te bepalen of patiënten met een psychiatrische stoornis hun rijbewijs mogen krijgen of behouden. Dezelfde criteria kunnen door behandelaars gebruikt worden voor een advies aan hun patiënt. De criteria ten aanzien van stemmingsstoornissen en psychotische stoornissen zijn afgelopen jaar...
Lees het artikelOnline behandeling van sociale angst in coronatijd
COVID-19 bracht sociale isolatie, afstand, eenzaamheid en angst voor het onbekende. Luxerende factoren voor mensen met een sociale angststoornis. Angststoornissen zijn een van de meest voorkomende psychische stoornissen. Sociale angst geeft beperkingen en gaat voorbij aan reële of problematische angst. Oplettendheid in een zogenoemd ‘coronatijdperk’ is vereist om angsten die het functioneren belemmeren te herkennen en vroegtijdig te behandelen.
Lees het artikelHoogsensitiviteit in de zorg
Hoogsensitiviteit is een eigenschap, waarmee een op de vijf mensen wordt geboren. Dus zowel zorgverleners als patiënten. Hoogsensitieve mensen hebben een gevoeliger centraal zenuwstelsel. Dit betekent dat er meer prikkels binnenkomen, én dat deze dieper in de hersenen verwerkt worden. Dit geldt voor zowel positieve als negatieve prikkels.
Lees het artikelWelk standaardonderzoek is zinvol bij een eerste psychose op latere leeftijd?
Een eerste psychose wordt ook door hulpverleners vaak geassocieerd met een jonge leeftijd, vaak de vroege adolescentie. Als een eerste psychose op latere leeftijd voorkomt, is goede diagnostiek vaak een puzzel. Dit artikel beschrijft de oorzaken en de manier waarop aanvullend onderzoek optimaal kan bijdragen aan de diagnostiek.
Lees het artikelWat kan de verpleegkundige met ChatGPT?
Wie de laatste tijd het nieuws heeft gevolgd, heeft er vast al eens van gehoord: ChatGPT. ChatGPT is een op kunstmatige intelligentie gebaseerde chatfunctie. Scholieren gebruiken deze applicatie om hun werkstukken snel te maken. ChatGPT is echter ook veelbelovend voor de verpleegkundige. In dit artikel vertellen we u hoe u nu al gebruik kunt maken van ChatGPT.
Lees het artikelInzage in het medisch dossier
Inzage in het medisch dossier is een recht dat iedere patiënt heeft. Maar kan iedere patiënt op elk tijdstip de gegevens in het dossier begrijpen en zijn de gegevens in het dossier op elk moment in een opname betrouwbaar? In dit artikel worden de juridische en ethische aspecten van inzage in het medisch dossier na een crisisopname beschreven.
Lees het artikelDwangvoeding bij ernstige anorexia nervosa
Dwangvoeding bij patiënten die lijden aan ernstige anorexia nervosa en als gevolg hiervan in een somatisch bedreigde toestand raken, is een complex fenomeen op medisch psychiatrische units (MPU). Er valt veel te vinden, zeggen en schrijven of dwangvoeding toegepast moet worden in de behandeling. Soms lijkt er echter geen keuze en doe je als behandelaar alles om je patiënt in leven te houden. Als dwangvoeding dan toch geïndiceerd blijkt, zijn er diverse methoden en technieken...
Lees het artikelZelfbindingsverklaring in de Wet verplichte ggz
In een zelfbindingsverklaring schrijft de cliënt op aan welke vormen van verplichte zorg hij zichzelf bindt als het niet goed met hem gaat en hij noodzakelijke zorg weigert.
Lees het artikelVitamine B12-deficiëntie
Verschillende psychiatrische en neurologische ziekten worden geassocieerd met een mogelijke vitamine B12-deficiëntie. Zowel in de GGZ als in de verslavingszorg kan de combinatie van risicofactoren, observatie en uitvragen van aanwezige symptomen een indicatie zijn om in overleg met de huisarts een vitamine B12-tekort te onderzoeken.
Lees het artikel