Zoeken
36 resultaten voor Somatiek gevonden
Tijd voor Lijf en Leven
Patiënten met een ernstig psychiatrische aandoening (EPA) hebben 60 70% meer kans op lichamelijke aandoeningen, en leven gemiddeld vijftien tot twintig jaar korter. In de zorg vallen deze patiënten vaak tussen wal en schip. Oorzaak is het hokjesdenken in de zorg, en de scheiding tussen de psychiatrie en de rest van de medisch specialistische zorg. In dit artikel komt het belang van de wisselwerking aan de orde tussen psychische en lichamelijke gezondheid....
Lees het artikelGezond in lichaam en leefstijl
De lichamelijke gezondheid van patiënten met een ernstige psychische aandoening (EPA) verdient veel aandacht. Zij hebben een sterk verhoogd risico op verschillende lichamelijke aandoeningen. Verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten en andere hulpverleners kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan een betere lichamelijke gezondheid van deze patiënten. Dit artikel beschrijft hoe hieraan systematisch kan worden bijgedragen door de inzet van e-health.
Lees het artikelVerslavingskunde en de ontwikkeling van de verpleegkundige in de verslavingszorg
De rol van de verpleegkundige in de verslavingszorg heeft zich de afgelopen twintig jaar ontwikkeld. In de praktijkvoering is meer differentiatie ontstaan in verpleegkundige functies en herschikking van taken tussen verpleegkundigen en medische disciplines. Binnen de verslavingszorg zijn zowel niveau 4- als niveau 5-verpleegkundigen werkzaam, alsook verpleegkundig specialisten en sociaal-psychiatrisch verpleegkundigen. Zowel in de intramurale als in de ambulante zorg bestaan verpleegkundige...
Lees het artikelEen wond die niet dichtgaat
Een slecht genezende wond kan het onverwachte gevolg van zelfbeschadiging zijn. Dan lopen somatische en psychiatrische zorg ineens door elkaar. Voorkomen moet worden dat onbekendheid met het andere specialisme tot meer schade leidt. Aan de hand van een somatische casus wordt geschetst hoe dit proces kan verlopen. Het doel van dit artikel is de kwaliteit van zorg aan psychiatrische patiënten met een wond te optimaliseren.
Lees het artikelWerken met de Utrechtse Somatische Screeningslijst
Hoe signaleer je gezondheidsproblemen bij de complexe doelgroep patiënten met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA), die vaak ook te maken hebben met verslavingsproblematiek? De Utrechtse Somatische Screeningslijst (USS) is speciaal ontwikkeld voor de vaak zorg mijdende EPA-patiënten, die nauwelijks bij de huisarts in beeld zijn. Met de USS kunnen eenvoudig en systematisch somatische aandoeningen in kaart worden gebracht, zodat preventieve maatregelen of behandeling ingezet...
Lees het artikelDe invloed van chronische stress
Dit artikel beschrijft hoe stress wordt verwerkt door het zenuwstelsel, het hormonale en het immuunsysteem. Het beschrijft ook hoe deze systemen door chronische stress ontregeld kunnen worden. Zo kan overspannenheid ontstaan en liggen somatische problemen (diabetes en vetzucht) op de loer. Wanneer er intrinsieke kwetsbaarheden in het immuunsysteem bestaan, wordt de stress slecht verwerkt en kunnen burn-out en depressie ontstaan.
Lees het artikelIntoxicatie met 180 tabletten imipramine
Intoxicaties met klassieke antidepressiva zijn ernstig, vanwege het risico op levensbedreigende hartritme- en geleidingsstoornissen. In dit artikel wordt een casus beschreven van een patiënt met een ernstige imipramine-intoxicatie. Door snelle diagnosestelling en adequate behandeling, waarbij onder andere absorptieverminderende maatregelen werden toegepast, herstelde de patiënt en kon zij terugkeren naar de psychiatrische instelling waar zij verbleef.
Lees het artikelHet diagnostisch traject, van soa-poli tot hiv-diagnose
Soa’s zijn seksueel overdraagbare aandoeningen. Per jaar lopen in Nederland naar schatting ruim 100.000 mensen een soa op. Voorbeelden van soa’s zijn: chlamydia, genitale wratten, herpes genitalis, gonorroe, hepatitis B, syfilis en een infectie met hiv, dat aids veroorzaakt. Soa’s worden overgedragen via sperma, bloed, vaginaal vocht en bij contact van slijmvliezen. Slijmvliezen bevinden zich onder andere in de anus, de penis, de vagina en de mond. Bij de soa-polikliniek...
Lees het artikelOnline werken met de Richtlijn Terugvalpreventie bij jeugdige patiënten met anorexia nervosa
Ook na een succesvol verlopen behandeling is de frequentie van terugval bij patiënten met anorexia nervosa zorgwekkend. Na een succesvolle behandeling valt 30-50% van deze patiënten binnen één jaar terug. In 2010 is de ‘Richtlijn Terugvalpreventie’ ontwikkeld om doelgericht aan terugvalpreventie te werken. Deze richtlijn is in 2012 omgezet in een online behandelmodule. Hierbij wordt gebruikgemaakt van blended e-health. Doel. Het doel van werken met de...
Lees het artikelAanpassingsstoornissen bij patiënten met kanker
Kanker en het krijgen van sombere en angstige gevoelens lijken onlosmakelijk met elkaar verbonden. Patiënten worden geconfronteerd met zware behandelingen, fysieke beperkingen en existentiële vragen. Ook voor familieleden vormt dit vaak een grote belasting. Deze situatie vergt aanpassingen van patiënten en hun omgeving, maar niet iedereen slaagt daar even goed in. In dat geval kan er een aanpassingsstoornis ontstaan, die gepaard kan gaan met (soms ernstige) somberheid, angst...
Lees het artikelOndervoeding in de GGZ
Ondervoeding is een zorgprobleem dat in Nederland in toenemende mate de aandacht vraagt. Vaak wordt er bij het woord ondervoeding gedacht aan continenten als Afrika en wordt er niet stilgestaan bij de aanwezigheid van ondervoeding in onze eigen westerse samenleving. In dit artikel wordt een casus behandeld vanuit de Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) waarin het zorgprobleem ondervoeding centraal staat.
Lees het artikelErfelijke vormen van mammacarcinoom
Wanneer je te horen krijgt dat je kanker hebt, is de veronderstelling vaak dat je hieraan komt te overlijden. Door de vroege opsporing en de toename aan betere behandelmogelijkheden zijn de overlevingskansen bij veel soorten kanker de afgelopen jaren echter sterk toegenomen. Wist u dat ongeveer 5-10% van veelvoorkomende vormen van kanker, zoals borst- en darmkanker, erfelijk is bepaald? In veel gevallen betreft dit een autosomaal dominante overerving, wat betekent dat de kinderen van de...
Lees het artikelCOPD
Bij chronic obstructive pulmonary disease (COPD) is er sprake van een rotendeels nietreversibele luchtwegobstructie veroorzaakt door chronische obstructieve bronchitis en/of longemfyseem. Emfyseem gaat gepaard met beschadiging van het longweefsel. COPD wordt veelal veroorzaakt door roken en begint sluipend. De eerste klachten zijn meestal hoesten en het opgeven van sputum. Later treedt kortademigheid bij inspanning op. De kortademigheid leidt tot afname van...
Lees het artikelMetabool syndroom in de ggz: diagnostiek, oorzaken, gevolgen en behandeling
Hart- en vaatziekten vormen de belangrijkste doodsoorzaak bij ernstige psychiatrische stoornissen zoals depressie, schizofrenie en bipolaire stoornis. Het metabool syndroom is een combinatie van risicofactoren voor hart- en vaatziekten (obesitas, hoge bloeddruk, en verstoorde vet- en suikerwaarden in het bloed). Daarmee kan het metabool syndroom gebruikt worden om patiënten in de geestelijke gezondheidszorg te identificeren die behandeling nodig hebben om hun risico op hart- en...
Lees het artikelVitamine-D-tekorten, een onderbelicht probleem in de ambulante psychiatrie
Vitamine D is van belang voor sterke botten en spieren. Sterke botten worden vanaf de jeugd tot en met ongeveer het 35e levensjaar gevormd. Na het 50e levensjaar verliezen vrouwen gemiddeld 50% van hun botmassa. Bij mannen is dit 20 tot 30%. Daarnaast is vitamine D van invloed op vele andere processen in ons lichaam, zoals het cognitief functioneren van de mens.¹ Een tekort aan vitamine D lijkt een wereldwijd probleem. Vroeger kwam het vooral veel voor in de grote steden en dan met...
Lees het artikelDe persisterende waarneemstoornis door hallucinogenen
De persisterende waarneemstoornis door hallucinogenen (hallucinogen persisting perception disorder; HPPD) is een relatief onbekende aandoening, waarbij herbelevingen of flashbacks optreden na een periode van gebruik van drugs. 1 LSD is het meest bekende voorbeeld, maar de flashbacks kunnen ook voorkomen na gebruik van ketamine, paddo’s, XTC of cannabis (tabel 1). 2,3,4 De symptomen worden beschreven als repercepties van visuele symptomen die optraden tijdens het gebruik van het...
Lees het artikelSarcoïdose en psychisch lijden
Dat lichamelijke en psychische aandoeningen tegelijkertijd kunnen voorkomen is algemeen bekend. Soms is het echter niet zo duidelijk dat een onderliggende lichamelijke ziekte een rol speelt bij mensen met psychische of psychiatrische problematiek. Het niet-onderkend zijn van een zeldzame ziekte zoals sarcoïdose is daarvan een voorbeeld. In dit artikel wordt de relatie tussen sarcoïdose en psychisch lijden toegelicht.
Lees het artikelMondzorg bij mensen met een psychotische stoornis
De zorg voor een goede mondgezondheid bij mensen met psychotische symptomen is onontbeerlijk en zou een vast onderdeel moeten zijn binnen de integrale zorgverlening rond om mensen met een psychotische stoornis. Hiervoor zijn geen concrete vastomlijnde richtlijnen, protocollen of interventies ontwikkeld en er is weinig systematische aandacht voor. Goede kennis van zaken, overzicht, proactiviteit, zorgvuldige regie, verantwoordelijkheid en multidisciplinaire afstemming zijn essentieel om...
Lees het artikelOesofaguscarcinoom
Oesofaguscarcinoom is een oncologische aandoening. De aandoening is veelal gerelateerd aan roken en/of overmatig alcoholgebruik en heeft een slechte prognose met een hoge mortaliteit. Oesofaguscarcinoom kan curatief behandeld worden met neoadjuvante chemoradiatie en/of chirurgie, maar in veel gevallen is curatie niet meer mogelijk en volgt een palliatieve behandeling. De complexe zorg voor patiënten met een oesofaguscarcinoom wordt verleend door een multidisciplinair team, waarin...
Lees het artikelDe ziekte van Huntington
De ziekte van Huntington is een erfelijke aandoening met bewegingsstoornissen, psychiatrische stoornissen en cognitieve achteruitgang. De ziekte is niet te genezen. Vooral depressie, prikkelbaarheid, apathie en in mindere mate dwangklachten komen bij patiënten met de ziekte van Huntington vaker voor dan in de algemene populatie. Omdat de psychiatrische stoornissen potentieel behandelbare aandoeningen zijn, is het belangrijk om alert blijven op het ontstaan van psychiatrische...
Lees het artikelEpilepsie met focus op psychische en psychiatrische comorbiditeit
Epilepsie is een neurologische aandoening met diverse uitingsvormen, onder andere afhankelijk van de plaats van de storingen in de hersenen. De symptomen van de aanvallen die daardoor ontstaan kunnen uiteenlopen van geen tot een korte afwezigheid, zonder of met motorische bewegingen, verwardheid, en bewusteloosheid bij aanvallen die gepaard gaan met vallen, stijfkramp en schokken. Medicatie, anti-epileptica (AE), kan helpen de aanvallen te verminderen of te stoppen. De gevolgen van de...
Lees het artikelSchildersziekte
Wanneer mensen jarenlang worden blootgesteld aan oplosmiddelen, kunnen sommige werknemers een syndroom ontwikkelen, gekenmerkt door chronische klachten. Er bestaan verschillende benamingen voor dit syndroom: schildersziekte, organisch psychosyndroom (OPS) of chronische toxische encefalopathie (CTE). Het syndroom komt steeds minder vaak voor. Het blijft een lastig te herkennen ziektebeeld, ook in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ).
Lees het artikelLichamelijke klachten bij PTSS
Lichamelijke klachten en zintuigelijke waarnemingen komen regelmatig voor bij de posttraumatische stressstoornis (PTSS). Dit artikel beschrijft de verschillende manieren waarop trauma kan worden opgeslagen. Aan de hand van een casus wordt ingegaan op parallelle opslag en sequentiële opslag uit de structurele-dissociatietheorie.
Lees het artikelOsteoporose
Osteoporose is een aandoening van het skelet met een verhoogd risico op fracturen. Deze fracturen hebben een groot effect op morbiditeit, mortaliteit en kwaliteit van leven. Osteoporose wordt vaak pas laat ontdekt. Verreweg de meeste osteoporosepatiënten hebben de diagnose pas na een (eerste) fractuur gekregen. Daarna wordt de beschikbare behandeling in veel gevallen niet optimaal toegepast of opgevolgd. Doordat er bij psychiatrische patiënten vaak sprake is van verschillende...
Lees het artikelHet nut van influenzavaccinatie
Tijdens de afgelopen drie influenzaseizoenen werden in Nederland naar schatting 6.000-10.000 mensen in het ziekenhuis opgenomen vanwege (complicaties van) influenza. Internationaal en nationaal is er al langere tijd een discussie gaande over de noodzaak van vaccineren van risicogroepen en medewerkers in de gezondheidszorg. In dit artikel gaan we in op het nut van influenzavaccinatie van zowel de (medische) risicogroepen als gezondheidszorgmedewerkers.
Lees het artikelLeefstijlcoaching in de GGZ, luxe of noodzaak?
Zorg voor een gezonde leefstijl is een actueel thema in onze samenleving. Onderzoek laat de samenhang zien tussen een ongezonde leefstijl en een reeks van ziekten en aandoeningen. Ongezonde voeding, inactiviteit, roken, alcohol en stress – vooral in hun onderlinge combinatie – dragen daaraan in hoge mate bij. In Nederland lijdt inmiddels 48% van de inwoners aan overgewicht en 13% aan obesitas. Naar verwachting lijdt in 2025 ongeveer 1,3 miljoen Nederlanders aan diabetes. Verder...
Lees het artikelAntipsychotica, terug naar de realiteit
Als je psychotisch wordt, verandert je realiteit. Antipsychotica zijn effectieve medicijnen in de behandeling van een psychose. Alle antipsychotica bezetten in meerdere of mindere mate de dopaminereceptoren in de hersenen. De werking en bijwerkingen kunnen van persoon tot persoon verschillen. Bijwerkingen als bewegingsstoornissen, metabole stoornissen en seksuele bijwerkingen komen het meest voor bij het gebruik van antipsychotica. Er is veel mogelijk in de behandeling van bijwerkingen,...
Lees het artikelAvoidant/Restrictive Food Intake Disorder (ARFID)
Selectief eetgedrag (‘picky eating’) komt veel voor bij kinderen (14% tot 50%), maar ook bij volwassenen. Wanneer dit verergert en tot lichamelijke problemen en/of problemen in het psychosociaal functioneren leidt, spreken we van een vermijdende/restrictieve voedselinnamestoornis oftewel ARFID (avoidant/restrictive food intake disorder). De stoornis is voor het eerst opgenomen in de DSM-5. Evidentie is daarom nog beperkt. In dit artikel worden de reeds bestaande...
Lees het artikelGGZ-verpleegkundigen en hun sleutelrol in een gezonde leefstijl
Verpleegkundigen in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) vervullen een essentiële rol in het ondersteunen van patiënten op het gebied van leefstijl en zelfmanagement. Dit artikel richt zich op de rol van verpleegkundigen die werkzaam zijn in de GGZ en belicht de uitdagingen die zij tegenkomen, en de bekwaamheden die zij (verder) kunnen ontwikkelen om optimale leefstijlzorg te bieden aan patiënten met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA).
Lees het artikelIJzertekort bij depressie
Symptomen van depressie en depressie kunnen gerelateerd zijn aan een lichamelijke aandoening of een somatische oorzaak hebben. Om somatische aandoeningen uit te sluiten kan een somatische anamnese aangevuld worden met lichamelijk onderzoek of kan laboratoriumonderzoek nodig zijn. De interpretatie van het laboratoriumonderzoek met betrekking tot ijzergebreksanemie komt in dit artikel aan de orde.
Lees het artikel(H)erkennen van zwakbegaafdheid bij ouderen
Het is complex om zwakbegaafdheid bij ouderen te herkennen en een behandeling te indiceren. In deze casus wordt beschreven welke diagnostiek de regiebehandelaar toepast bij een oudere vrouw, om zwakbegaafdheid, een depressie en de gevolgen ervan in het dagelijks leven te herkennen. Het wordt duidelijk dat overvraging, vanwege weggevallen structuur en ondersteuning, ten grondslag ligt aan probleemgedrag.
Lees het artikelLangdurige en ernstige anorexia nervosa
Dit artikel beschrijft een specialistisch verpleegkundige behandeling van personen die worstelen met de gevolgen van langdurige en ernstige anorexia nervosa. Hoewel bijna de helft van de personen met anorexia nervosa gedeeltelijk kan herstellen, heeft een derde van hen zeer ernstige blijvende eetstoornisklachten.
Lees het artikelIntensief Behandelcentrum Jeugd
In 2014 is voor patiënten tussen de 10 en 18 jaar de eerste High & Intensive Care Jeugd (HIC-J) in de kinder- en jeugdpsychiatrie geopend door Universitair Centrum Karakter Nijmegen. De HIC is samen met Intensive Home Treatment Jeugd (IHT-J) onderdeel van het Intensief Behandelcentrum Jeugd (IBC-Jeugd). Bij het IBC-Jeugd werken we met het uitgangspunt ‘beter worden doe je thuis’.
Lees het artikelEen moeilijke eter
Jasper is een jongen van zeven met een autismespectrumstoornis (ASS) en is een moeilijke eter. Kinderen met ASS hebben een vijfmaal hogere kans op de ontwikkeling van chronische eetproblemen dan kinderen die zich normaal ontwikkelen. In deze gevalsbeschrijving wordt duidelijk hoe Jasper ‘leert lusten’ en zijn voedingspatroon uitbreidt.
Lees het artikelBipolaire stoornissen: een overzicht
Bipolaire stoornissen vormen een groep stemmingsstoornissen die zich kenmerken door het afwisselend optreden van manische, hypomanische en depressieve episodes. Het klinisch beeld kan variëren van het hebben van weinig symptomen en goed psychosociaal functioneren, tot continue stemmingswisselingen, restsymptomen en functionele beperkingen. Dit maakt de diagnostiek uitdagend, en vergt van de begeleiding veel creativiteit en flexibiliteit. De belangrijkste twee pijlers van de behandeling...
Lees het artikelLichamelijk onderzoek bij overmatig alcoholgebruik
Overmatig alcoholgebruik pleegt een grote aanslag op het menselijk lichaam. Alcohol kan ernstige somatische complicaties geven zoals leverfalen, schade aan het maag-darmstelsel en cardiovasculaire problemen. Bij lichamelijk onderzoek kunnen somatische complicaties worden opgespoord met inschatting van de ernst, om behandeling van alcoholgerelateerde stoornissen integraal uit te voeren.
Lees het artikel