Editie 4, 2014

Antipsychotica, terug naar de realiteit

Ruijter, M. de en Tammenga, L.  Rubriek(en): Farmacotherapie

Als je psychotisch wordt, verandert je realiteit. Antipsychotica zijn effectieve medicijnen in de behandeling van een psychose. Alle antipsychotica bezetten in meerdere of mindere mate de dopaminereceptoren in de hersenen. De werking en bijwerkingen kunnen van persoon tot persoon verschillen. Bijwerkingen als bewegingsstoornissen, metabole stoornissen en seksuele bijwerkingen komen het meest voor bij het gebruik van antipsychotica. Er is veel mogelijk in de behandeling van bijwerkingen,...

KOP-model

Breukers, I.  Rubriek(en): Innovatie

Vanaf 2014 krijgen cliënten met een chronisch psychiatrische aandoening – die hun behandeling binnen de gespecialiseerde ggz stabiel hebben afgerond – begeleiding in de generalistische basis-ggz. Traditioneel worden in de basis-ggz ‘eenmalige’ psychische klachten kortdurend behandeld. Dit gebeurt vaak volgens het kop-model: klachten = omstandigheden x persoonlijke stijl. Door toepassing van het kop-model verwerven cliënten stapsgewijs handvatten om tot...

Klinkt als… maar is het niet; vijf syndromen die lijken op ‘schizofrenie’

Blom, J.D.  Rubriek(en): Klinisch redeneren

Niet ieder cluster van psychotische symptomen rechtvaardigt een diagnose ‘schizofrenie’ zoals beschreven in de dsm-5. Zelfs wanneer we de dsm-criteria zorgvuldig toepassen, komen wij soms ziektebeelden tegen die een andere diagnose rechtvaardigen en daarmee ook een andere behandeling. In dit artikel worden vijf van zulke ziektebeelden beschreven. Achtereenvolgens komen aan bod: het alice-in-wonderlandsyndroom, het incubusfenomeen, de katatonie, muzikale hallucinaties en de...

Risico’s bij MAO-remmers: de hypertensieve crisis en het serotoninesyndroom

Mirjam Westra  Rubriek(en): Cliëntveiligheid

Monoamineoxidaseremmers (MAO-remmers) waren in de jaren vijftig van de vorige eeuw een van de eerste medicijnen ontwikkeld voor het behandelen van een depressie. Het gebruik nam echter al snel af, vanwege de ernstige bijwerkingen en de gevaarlijke interacties met bepaalde voedingsmiddelen en met andere medicamenten. Bovendien kwamen er nieuwe vormen van antidepressiva op de markt.1 Als blijkt dat MAO-remmers effectief zijn voor patiënten met een ernstige unipolaire depressieve stoornis...

Het meten van de bloeddruk

Janssen, M.  Rubriek(en): Verpleegkundige technieken

Bloeddruk meten is een diagnostisch onderzoek dat door verpleegkundigen en artsen dagelijks vele malen wordt verricht. De bloeddruk geeft informatie over de conditie van de patiënt. Hoge bloeddruk is geen ziekte. Langdurig verhoogde bloeddruk geeft echter wel een verhoogde kans op hart- en vaatziekten; het is een risicofactor. Te lage bloeddruk kan duizeligheid veroorzaken en geeft daardoor een grotere kans op vallen. We streven daarom naar een bloeddruk die binnen de normaalwaarden...

Wetenschappelijk onderzoek, ebp en kwaliteitsverbetering

Vermeulen, H., Maaskant, J. en Paul Doedens  Rubriek(en): Evidence-Based Practice

De afgelopen decennia is enorm veel wetenschappelijk onderzoek gedaan en zijn de resultaten steeds sneller beschikbaar gekomen. Toch verloopt implementatie van nieuwe kennis in de praktijk nog traag.1 Hierdoor krijgt een groot aantal mensen nog steeds niet de best beschikbare behandeling of zorg.2,3 Dit inzicht heeft ertoe geleid dat er steeds meer nadruk is komen te liggen op implementatie. In het kader hiervan wordt vaak gesproken over evidence-based practice (ebp) en...

Het wetsvoorstel verplichte geestelijke gezondheidszorg in vogelvlucht

Velink, C.  Rubriek(en): Rechten en plichten

De Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz) is verouderd en wordt binnenkort gesplitst in twee nieuwe wetten: de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wet verplichte ggz)1 en de Wet zorg en dwang psychogeriatrische en verstandelijk gehandicapte cliënten (Wet zorg en dwang).2 Door de Wet Bopz te vervangen door twee afzonderlijke regelingen kunnen de bevoegdheden, de verplichtingen van de zorgaanbieder, de rechten van de patiënt en mogelijke...

Metacognitieve training in een klinische en ambulante setting bij patiënten met een psychose

Wekking, E., Gillissen, S. en Hoorn, H. van den  Rubriek(en): Innovatie

In de metacognitieve training (mct) komen vijf kenmerkende disfunctionele denk- en redeneerstijlen van mensen met een (chronische) psychotische stoornis aan de orde. In de mct wordt psycho-educatie in de vorm van kennisoverdracht over denkstijlen, hallucinaties, geheugen en inlevingsvermogen gecombineerd met diverse speelse oefeningen. Deze behandeling in acht sessies wordt gegeven in de vorm van een – gratis beschikbare – PowerPointpresentatie. Zevenenveertig personen (van wie...

De acute en chronische complicaties van cocaïnegebruik

Croes, E. en Niesink, R.  Rubriek(en): Verslavingszorg

Cocaïne is een stimulerende drug met psychische en lichamelijke effecten. Een overdosis kan effect hebben op vrijwel alle orgaansystemen en dodelijk verlopen. De behandeling bestaat uit symptoombestrijding en goede monitoring van vitale functies. Vaak heeft de cocaïnegebruiker ook andere middelen genomen, hetgeen de behandeling compliceert. Chronisch gebruik kan verschillende cognitieve functies aantasten, bijdragen aan psychiatrische beelden als depressie en psychotische wanen en...